Επιστημονική ονομασία: Κρόκος ο ήμερος – Crocus sativus
Οικογένεια: Ιριδοειδών
Άλλα ονόματα: Ζαφορά, σαφράν, σαφράνι
Χωριό: Κρόκος
Περιγραφή του Σαφράν
Το φυτό του κρόκου αποτελεί φυσική μετάλλαξη που συνέβη πριν από πολλά χρόνια σε περιοχές της Περσίας και της λεκάνης της Μεσογείου. Είναι ένα φυτό στείρο, δεν παράγει σπόρους και επομένως, δεν μπορεί να αναπαραχθεί εγγενώς. Η αναπαραγωγή του μπορεί να γίνει μόνο από τη διάσπαση και τη σπορά των βολβών του.
Ο κρόκος καλλιεργείται στην Ισπανία, στη Σικελία, στο Ιράν και στο Κασμίρ, ενώ στην Ελλάδα κυρίως στην περιοχή Κρόκος της Κοζάνης και είναι εκλεκτής ποιότητας. Αυτοφυής συναντάται σε χέρσους και ακαλλιέργητους αγρούς στις Κυκλάδες και κυρίως τη Σύρο, την Τήνο, την Μύκονο, την Αστυπάλαια και τη Δήλο.
Η καλλιέργεια του κρόκου απαιτεί ακραίες κλιματικές συνθήκες. Χρειάζεται ξηρό και θερμό καιρό το καλοκαίρι και κρύο τον χειμώνα. Η σπορά γίνεται τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο ενώ η συγκομιδή γίνεται στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου. Η διαδικασία συλλογής του κρόκου είναι ιδιαίτερα επίπονη και σχολαστική, αφού τα 3 μικρά κοκκινωπά στίγματά του συλλέγονται με το χέρι από κάθε άνθος χωριστά και ενώ αυτό είναι ακόμη φρεσκοκομμένο.
Συστατικά του Σαφράν
Περιέχει πτητικά έλαια, γλυκοζίτες και βιταμίνες Β1, Β2, Β12, πικροκροκίνη και κροκίνη. Επίσης, περιέχει λυκοπίνη, ζεαξανθίνη, α-β καροτένιο καθώς και βιταμίνη C, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο.
Θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις του Σαφράν
-τονωτικό και ηρεμιστικό του στομάχου
-ανακουφιστικό και αποτοξινωτικό για το συκώτι
-σε μικρές ποσότητες καθυστερεί την εξέλιξη του γήρατος και τονώνει τον εγκέφαλο
-ανακουφίζει από ψυχιατρικές παθήσεις και ιδιαίτερα από την κατάθλιψη και την αγχώδη διαταραχή
-για τη στυτική δυσλειτουργία
-αναστέλλει την ανάπτυξη των ανθρώπινων παγκρεατικών καρκινικών κυττάρων, σύμφωνα με έρευνες
-βοηθά στην επιβράδυνση της εξέλιξης της εκφύλισης της ωχρής κηλίδας
-κατά της νόσου του Αλτσχάιμερ
-μειώνει τα συμπτώματα του μεταβολικού συνδρόμου
-βοηθάει στην απώλεια βάρους
-ανακουφίζει από τους πόνους της περιόδου
Σε ποιες μορφές θα τον βρείτε και τι να προσέξετε
Ο κρόκος Κοζάνης διατίθεται στην αγορά, κατά κανόνα, με τη μορφή μιας ευλύγιστης υγροσκοπικής μάζας από νήματα που προέρχονται από τα αποξηραμένα στίγματα των λουλουδιών. Μπορείτε, ακόμη, να τον βρείτε και σε μορφή σκόνης, η οποία προέρχεται από το άλεσμα των νημάτων και στο εμπόριο διακρίνεται με τα ονόματα των περιοχών από τις οποίες παράγεται. Τον ελληνικό κρόκο, θα τον βρείτε ως κρόκο Κοζάνης και την ποιότητά του εξωτερικά μπορείτε να την προσδιορίσετε μέσω του χρώματος, του μεγέθους των στιγμάτων και του αρώματός του. Το χρώμα του πρέπει να είναι διακριτικό, βαθύ σκούρο κόκκινο, με μυρωδιά αρκετά χαρακτηριστική έως έντονη.