Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Στο κέντρο του χωριού και στο ανατολικό άκρο της πλατείας βρίσκεται ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, γνωστός σήμερα ως “Παναγία της Αιανής”.

Ο ναός της Παναγίας είναι καθαρώς βυζαντινής τέχνης.Επισκευάσθηκε κατά καιρούς αλλά διατήρησε την αρχική του μορφή και δεν παρουσιάζει σημαντικές αλλοιώσεις.

Όλο το κτήριο έχει σχήμα ορθογώνιο,χωρίζεται σε κυρίως ναό,νάρθηκα και εξωνάρθηκα και καλύπτεται από αμφίκλινη στέγη.

Το σύνολο του κτίσματος διακρίνεται για την απλότητα του.Κύριες και μοναδικές διακοσμήσεις των μεγάλων εξωτερικών επιφανειών των τοίχων είναι τα μεγάλα αψιδώματα,τα οποία καταλαμβάνουν όλο το πλάτος των τοίχων(βόρειου,νότιου και δυτικού)και περιβάλλουν τα τρίλοβα παράθυρα του νότιου και βόρειου τοίχου.

Οι τοίχοι είναι χτισμένοι κατά το ισοδομικό σύστημα δομής,με ορθογώνιους πώρινους λίθους που χωρίζονται σε ζώνες μεταξύ τους από μία ή περισσότερες σειρές μεγάλων ή μικρών πλινθών κατά το βυζαντινό σύστημα.Οι βόρειος και νότιος τοίχοι στο ανατολικό τους μέρος απολήγουν από παχείς πεσσούς και στη συνέχεια προεκτείνονται μέχρι την πεταλοειδή κεντρική κόγχη του Αγίου Βήματος,όπου σχηματίζουν ο καθένας από μία μικρή ημικυκλική κόγχη.

Η μεγάλη κόγχη του Ιερού Βήματος έχει μορφή οξυκόρυφου τόξου στο μέσο του οποίου υπάρχει μονόλοβο παράθυρο,κλειστό σήμερα.

Τα τρίλοβα παράθυρα του νότιου τοίχου στηρίζονται με κιονόκρανα και επιθήματα.Σήμερα είναι κλεισμένα με τοίχο και μόλις που διακρίνονται.Το κλείσιμο τους έγινε παλαιότερα για να στηριχθεί ο ναός.

Στο βόρειο τοίχο αντί του τρίλοβου παράθυρου υπάρχει θύρα πλάτους 1,10μ.,κλεισμένη σήμερα με τοίχο.Παράπλευρα της θύρας αυτής ανοίγεται τόξο πλάτους 2,10μ. και πραγματικό ύψος 1,95μ.Το αψίδωμα αυτό φαίνεται,ότι ήταν συνέχεια τοξωτού και καμαρωτού κτίσματος,το οποίο χρησίμευε ως αρκοσόλιο τάφου του κτήτορα ή κάποιου άλλου σημαντικού προσώπου.Στην ανατολική γωνία του βορείου τοίχου υπάρχει παλαιά δεξαμενή.

Το εσωτερικό του ναού καλύπτεται από τοιχογραφίες του Σαμαριναίου ζωγράφου Δημήτριου Αδάμου πιτένη,που έγιναν το έτος 1877 επί των παλαιότερων της βυζαντινής εποχής.Εντύπωση προκαλεί στο εσωτερικό του ναού,η ύπαρξη τρίβηλου για την επικοινωνία του νάρθηκα με τον κυρίως ναό.Το τρίβηλο είναι σπανιώτατο στην βυζαντινή ναοδομία και αποτελεί επιβίωση της τέχνης των παλαιοχριστιανικών βασιλικών.

Χρονολογία ανεγέρσεως του ναού δεν υπάρχει,αλλά από τα στοιχεία δομής του κτηρίου,την απλότητα του,τα μεγάλα αψιδώματα των τοίχων,τα τρίλοβα παράθυρα,την κόγχη,το γλυπτικό διάκοσμο των κιονόκρανων και γενικώς από όλα τα αρχιτεκτονικά,μορφολογικά και διακοσμητικά στοιχεία,τα οποία συγκρίνονται με άλλους ναούς χρονολογημένους,βγαίνει το συμπέρασμα οτι ο ναός της Παναγίας χτίστηκε κατά την εποχή δηλαδή των Κομνηνών.

Ο ναός της Παναγίας ήταν μοναστηριακός και αυτό το επιβεβαιώνουν η ύπαρξη του νάρθηκα,της κινστέρνης,του παλιού περίβολου και των κελλιών που βρίσκονται στο εσωτερικό του,καθώς και οι τάφοι δύο μοναχών που ήταν έξω από το Ιερό Βήμα.Το πότε έπαψε όμως να είναι μοναστήρι είναι άγνωστο.


Tags: No tags

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *